Wiosną na terenach podmokłych, takich jak bagna, torfowiska, mokradła oraz rozległe łąki i pola w pobliżu zbiorników wodnych, można usłyszeć donośny i zarazem melancholijny dźwięk. To klangor żurawia szarego, który po zimie wraca do Polski, aby gniazdować i żerować.
Gdzie można zobaczyć żurawia koronnego?
Mało kto wie, że w Polsce można także zobaczyć na własne oczy żurawia koronnego szarego, zwanego też koronnikiem szarym. Niestety, nie w naturze, ale w ogrodach zoologicznych. Przed rokiem samica tego gatunku przybyła do krakowskiego zoo dołączając do dotychczas samotnego samca. Koronniki mieszkają też w gdańskim zoo.
To fascynujący ptak zamieszkujący w naturze tereny Afryki Subsaharyjskiej, głównie sawanny i podmokłe obszary na wschodzie i południu kontynentu. Jest jednym z dwóch gatunków żurawi koronnych, obok koronnika czarnego, i wyróżnia się swoim eleganckim wyglądem oraz charakterystycznym zachowaniem. Dorasta do około metra wysokości, a jego rozpiętość skrzydeł może sięgać nawet 2 metrów. Upierzenie koronnika szarego jest głównie szare, z białymi skrzydłami ozdobionymi czarnymi i żółtymi akcentami, co nadaje mu wyjątkowy, niemal królewski wygląd.
Klucze ptaków nad Mazurami i Podlasiem. Co one oznaczają?
Najbardziej charakterystyczną cechą koronnika szarego jest jego złocista "korona". To pióra na głowie, które tworzą efektowną, promienistą strukturę przypominającą koronę. To właśnie od tej cechy pochodzi jego nazwa. Co ciekawe, pióra te mogą się unosić i opadać w zależności od nastroju ptaka, co jest częścią jego komunikacji niewerbalnej. Głowa koronnika jest również ozdobiona czerwonym workiem gardłowym, który może się nadymać podczas wydawania donośnych dźwięków. Te odgłosy, przypominające trąbienie, są słyszalne z odległości nawet kilku kilometrów i służą do oznaczania terytorium lub przyciągania partnerów.
Koronnik na fladze i herbie jednego z krajów
Koronnik szary jest ptakiem społecznym i często żyje w małych grupach rodzinnych, choć w porze suchej może gromadzić się w większe stada liczące setki osobników. Jego dieta jest bardzo zróżnicowana, obejmuje zarówno rośliny, takie jak nasiona traw i bulwy, jak i drobne zwierzęta, w tym owady, żaby czy małe gady. Ciekawostką jest, że koronnik szary potrafi wykonywać tzw. taniec godowy, który jest jednym z najbardziej widowiskowych zachowań wśród ptaków. Składa się on z serii skoków, ukłonów i trzepotania skrzydłami, co nie tylko przyciąga partnerki, ale także wzmacnia więzi społeczne w grupie.
Koronnik szary z piękną koroną z piór na głowie. Fot. Pixabay.W kulturze afrykańskiej koronnik szary ma szczególne znaczenie i często jest symbolem szczęścia oraz dostatku. W Ugandzie jest oficjalnym ptakiem narodowym i widnieje na fladze oraz herbie kraju, co podkreśla jego wyjątkowy status. Niestety, mimo swojej urody i znaczenia kulturowego, populacja koronnika szarego maleje z powodu utraty siedlisk, polowań i handlu dzikimi zwierzętami. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikuje go jako gatunek zagrożony wyginięciem, co sprawia, że ochrona tego ptaka staje się coraz pilniejsza.
Koronniki spokrewnione z prehistorycznymi ptakami
Jedną z mniej znanych ciekawostek o koronniku szarym jest jego zdolność do przystosowania się do bliskości ludzi. W niektórych regionach Afryki można go spotkać na polach uprawnych, gdzie żeruje na resztkach plonów. Farmerzy czasami traktują go jako sprzymierzeńca, ponieważ zjada szkodniki, takie jak szarańcza. Jednak w innych miejscach bywa postrzegany jako szkodnik, co prowadzi do konfliktów z lokalnymi społecznościami. Ta ambiwalentna relacja z człowiekiem pokazuje, jak skomplikowane mogą być wysiłki na rzecz ochrony tego gatunku.
Ptaki tworzą dziwne formacje nad Polską. Wiemy, jaka jest tego przyczyna
Na koniec warto wspomnieć o niezwykłej historii ewolucyjnej koronników szarych. Są one blisko spokrewnione z prehistorycznymi ptakami, a ich linia rodowa sięga milionów lat wstecz. Badania wskazują, że przodkowie żurawi koronnych zamieszkiwali Ziemię już w epoce miocenu. Ich dzisiejsza elegancja i unikalne cechy są więc dziedzictwem długiej ewolucji, co czyni koronnika szarego nie tylko pięknym, ale i żywym świadectwem historii przyrody.
Źródło: TwojaPogoda.pl / IUCN.
