Między późną jesienią a wczesną wiosną rejon Wysp Brytyjskich nawiedzają głębokie układy niskiego ciśnienia. Jednak takie, jak ten, który przeszedł w piątek (24.01), zdarzają się jedynie raz na całe pokolenie.
Orkan imieniem Éowyn przemknął wzdłuż zachodnich i północnych wybrzeży Irlandii docierając nad Szkocję. W jego centrum ciśnienie spadło w ciągu zaledwie 5 godzin o 34 hPa do poziomu 939 hPa. Olbrzymie zróżnicowanie ciśnienia spowodowało gwałtowne nasilenie się wiatru.
Huraganowy wiatr utrudniał oddychanie
Najmocniej wiało na zachodnim wybrzeżu Irlandii, gdzie nad ranem porywy wiatru osiągnęły w rejonie Galway rekordowe 183 kilometry na godzinę. Pobity został dotychczasowy rekord dla całej Irlandii z 1945 roku, kiedy powiało do 182 kilometrów na godzinę.
Watching a storm undergo explosive cyclogenesis is truly one of the most spectacular meteorological processes to witness. Éowyn has just proven this once again. pic.twitter.com/DSfR8mXZsc
— Nahel Belgherze (@WxNB_) January 24, 2025
Jednak nieoficjalne pomiary przeprowadzone przez łowców burz wykazały, że lokalnie podmuchy wiatru były jeszcze potężniejsze i sięgały nawet 190 km/h. Orkan Éowyn pod tym względem jest porównywany do cyklonu Debby z 1961 roku.
Nic więc dziwnego, że mieszkańcy mówią, że niewidzialna siła nie pozwalała im zaczerpnąć powietrza. W dodatku poczyniła olbrzymie szkody. W wielu regionach Wysp Brytyjskich drogi i samochody są usłane połamanymi i powalonymi drzewami.
Jeden z upadających konarów zabił mężczyznę znajdującego się w samochodzie. Z powodu zerwania linii energetycznych prąd przestał płynąć do ponad miliona gospodarstw domowych. Aby nie narażać dzieci na niebezpieczeństwo, odwołano lekcje i zalecono im pozostanie w domach.
Extensos daños dejó el paso de la tormenta #Éowyn en Irlanda🇮🇪
— SkyAlert Storm (@SkyAlertStorm) January 24, 2025
Se reportan miles de hogares sin electricidad y cientos de árboles caídos al igual que estructuras hechas de madera por los vientos que superaron 120 km/h. pic.twitter.com/e4bLTHaQ48
Transport drogowy, kolejowy, lotniczy i morski został sparaliżowany na niemal cały dzień. Przywracanie połączeń może potrwać nawet cały weekend, dlatego władze proszą mieszkańców i turystów o cierpliwość i ograniczanie się w podróżowaniu do czasu unormowania się sytuacji.
Jak powstają cyklony, niże baryczne?
Cyklon Éowyn był tak potężny, że amerykańskie Krajowe Centrum ds. Huraganów (NHC) wysłało swój samolot badawczy naszpikowany urządzeniami pomiarowymi, aby przeleciał przez ośrodek niskiego ciśnienia i dokładnie go przebadał. Pozwoli to lepiej zrozumieć naturę tego typu zjawisk.
Cyklony powstają na granicy ciepłych i zimnych mas powietrza, gdzie kontrast termiczny jest największy. Powoduje on gwałtowne unoszenie się ciepłego i wilgotnego powietrza, które wraz z wysokością ochładza się i skrapla uwalniając olbrzymie ilości energii.
Największa wichura w historii Polski. Na wiatromierzu zabrakło skali
Formuje się wówczas obszar obniżonego ciśnienia, który pogłębia się, a wokół niego spiralnie, przeciwnie do ruchu wskazówek zegara (na północnej półkuli), wieją wiatry. Powstają też fronty atmosferyczne niosące intensywne opady, czasem też burze.
Źródło: TwojaPogoda.pl / BBC / Met Office.