FacebookTwitterYouTubeIstagramRSS

Piorun kulisty. Rzadkie i groźne zjawisko atmosferyczne

„Zamknij okno podczas burzy, bo do domu wpadnie groźny piorun kulisty”. Czy takie przestrogi naszych babć rzeczywiście mają sens? Okazuje się, że to tajemnicze zjawisko atmosferyczne naprawdę istnieje i coraz częściej zostaje uchwycone na zdjęciach czy filmach. Dodatkowo jakiś czas temu chińskim naukowcom udało się trochę szerzej opisać ten fenomen. Co ustalili?

Fot. Pixabay
Fot. Pixabay

Ognista kula to tak naprawdę gaz?

Badania nad istotą piorunów kulistych trwają od setek lat. To ciekawe zjawisko próbowali wyjaśnić już XVIII-wieczni fizycy tacy jak Georg Wilhelm Richmann (który podczas tego typu eksperymentów stracił życie). Przez lata wokół tej osobliwości narosło więc wiele mitów i hipotez. Chociaż dziś o piorunie kulistym wiadomo już znacznie więcej, badania wciąż trwają.

Naukowcom z Chin udało się udokumentować i opisać przypadek o wielkości 5 m średnicy, który poruszał się z prędkością 8,5 m/s. W jego składzie znalazły się krzem, żelazo i wapń (pierwiastki obecne też w gruncie).

W ten sposób, chociaż częściowo potwierdzono hipotezę, że piorun kulisty to tak naprawdę obłok krzemu z gleby, która gwałtownie spala się i żarzy w powietrzu. To zatem kula gazowa, która pojawia się bardzo rzadko - jako efekt uderzenia standardowego pioruna w ziemię.

Od kilku centymetrów do kilku metrów. Jak wygląda piorun kulisty?

Z opowieści osób, które widziały piorun kulisty, wyłania się dość osobliwy opis. Niektórym ukazała się niewielka kula o średnicy kilku centymetrów. Inni - jak chińscy badacze - zaobserwowali kilkumetrowego giganta. Jasno świecący piorun kulisty mieni się też różnymi kolorami: od bieli, przez żółty, pomarańczowy i czerwony, aż po niebieski i zielony.

A co z czasem trwania? Tutaj też pojawiają się rozbieżności. Fenomen może trwać kilka-kilkanaście sekund, porusza się szybko i w różnych kierunkach, czasami wydaje głośny dźwięk. Może wydzielać też nieprzyjemny zapach.

Piorun kulisty w domu - przesąd czy realna możliwość?

Naukowcy nie są zgodni, w jaki sposób piorun kulisty może dostać się do pomieszczenia przez okno. Znane są jednak rzadkie doniesienia, że taka sytuacja rzeczywiście miała miejsce.

Być może to właśnie do niej doszło w Widecombe-in-the-Moor w 1638 roku, gdy do kościoła miała wpaść kula ognia. Całkiem niedawno, bo w 2011 roku, piorun kulisty wywołał też spore zniszczenia w czeskim Libercu - gdy znalazł się w centrali pogotowia ratunkowego i spowodował straty o wartości około 40 tysięcy euro.

O tym pamiętaj, by ochronić się przed piorunem kulistym

Pewne jest, że piorun kulisty stanowi zagrożenie porównywalne ze standardowym wyładowaniem. To zjawisko atmosferyczne jest jednak mało znane i naprawdę nieprzewidywalne, co czyni je znacznie bardziej przerażającym. Jak się przed nim chronić?

Dla bezpieczeństwa dobrze stosować klasyczne zasady zachowania podczas burzy: unikać otwartych przestrzeni, nie stać pod wysokimi punktami (np. drzewa, latarnie), oddalić się od wody. Podczas pobytu w domu najlepiej zamknąć wszystkie okna i drzwi.

Źródło: pogoda.interia.pl/ GeekWeek.interia.pl / wydarzenia.interia.pl / TwojaPogoda.pl / polskieradio.pl.

prognoza polsat news