W ostatnich dniach w naszym kierunku zmierzały dwa potężne wyże. Jeden z nich, imieniem Oliwer, swoją wędrówkę rozpoczął nad portugalskimi Azorami pośród Atlantyku, a drugi, nazwany Piotrem, przemieszczał się znad zachodniej Rosji.
W ten weekend (19-20.03) połączyły się one nad południową Skandynawią i Morzem Bałtyckim sprawiając, że ciśnienie osiągnęło miejscami skrajnie wysokie wartości, nie notowane w całej powojennej historii meteorologii. Mimo, że w ośrodkach ciśnienie wzrosło do 1051 hPa, to jednak lokalnie było jeszcze wyższe.
Przykładowo w norweskiej miejscowości Geilo odnotowano w sobotni (19.03) wieczór aż 1056 hPa. Rekordy wskazań barometrów posypały się nie tylko na południu Skandynawii, ale też w północnych Niemczech i Danii, gdzie notowano nawet 1051 hPa.
Również u nas ciśnienie osiąga najwyższe wartości od 23 stycznia 2006 roku. Na wybrzeżu, Pomorzu, Warmii, Mazurach i Suwalszczyźnie notujemy 1048 hPa. Im dalej na południe, tym ciśnienie jest niższe, ale nawet na Śląsku i w Małopolsce sięga ono 1045 hPa.
Tak wysokie ciśnienie zwiększa nacisk powietrza na nasze ciało, ponieważ pod wpływem wyżu następuje jego opadanie. Na co dzień wygląda to tak, jakbyśmy nosili na sobie dwa słonie. Nie odczuwamy jednak ich wagi, ponieważ jesteśmy do tego przyzwyczajeni.
Wahania ciśnienia, mimo, że potrafią one wynosić w Polsce nawet 100 hPa, nie są aż tak kolosalne, abyśmy odczuwali z tego powodu jakieś bardzo poważne skutki. Jedynie niektórzy meteopaci mogą uskarżać się na ból głowy, dzwonienie w uszach i senność, a osoby cierpiące na choroby układu oddechowego, odczuwać zaostrzenie się dolegliwości.
W niedzielne (20.03) popołudnie ciśnienie zacznie powoli się obniżać, jednak na bardzo wysokim poziomie powyżej 1040 hPa utrzyma się do wtorku, a spadnie poniżej 1030 hPa dopiero w środę. Jednak nawet w drugiej połowie tygodnia utrzyma się powyżej 1025 hPa.
Rekordowo wysokie ciśnienie
Niemal rekordowe wartości ciśnienia wystąpiły w wielu regionach kraju w styczniu 2006 roku. Na zachodzie i południu Polski ciśnienie wzrosło do 1051 hPa, a na północy i w centrum do 1052 hPa. Wyż znalazł się wtedy nad północną Rosją, w rejonie wybrzeży Morza Barentsa. Ciśnienie w jego centrum doszło do nieczęsto spotykanych 1060 hPa.
W okresie powojennym rekordowe ciśnienie wyniosło 1054,4 hPa i zmierzono je 16 grudnia 1997 roku w Suwałkach. Wcześniej rekord najprawdopodobniej padł 23 stycznia 1907 roku, również na Suwalszczyźnie, gdzie barometry mogły pokazać nawet 1065 hPa.
Do rekordu wszech czasów dla Europy jeszcze trochę brakowało, ponieważ według spisanych źródeł meteorologicznych wynosi on 1070 hPa i zmierzono je 16 lutego 1856 roku w centrum wyżu znajdującego się wówczas nad Workutą w Rosji.
Przy okazji dodajmy, że ogólnoświatowy rekord ciśnienia to 1094,3 hPa, które zmierzono w somonie Cecen-Uul (mong. Tsetsen-Uul) w Mongolii w nocy z 28 na 29 grudnia 2020 roku. Dlaczego właśnie w sercu Azji? Ponieważ zimą na skutek bardzo niskich temperatur powietrza formują się tam najpotężniejsze wyże na naszej planecie.
Co to jest wyż atmosferyczny?
Antycyklony lub wyże, zwykle charakteryzują się stałą pogodą, która nie zmienia się przez kilka dni. Wiatry w antycyklonach wieją zgodnie z ruchem wskazówek zegara na półkuli północnej, a odwrotnie na półkuli południowej. Na mapach pogody wyże wyglądają jak serie współśrodkowych izobar (linii łączących miejsca o takim samym ciśnieniu powietrza) z najwyższym ciśnieniem w centrum. Wyże są obszarami o na ogół słabych wiatrach i bezchmurnym niebie.
Zdjęcie satelitarne Europy w dniu 20 marca 2022 o godzinie 10:00. Dane: Sat24.com / Eumetsat.Brak chmur oznacza, że ciepło promieniujące z powierzchni ziemi ucieka w kosmos. Dlatego powierzchnia ziemi i zalegające nad nią powietrze ochładzają się gwałtownie w nocy. W zimie to ochłodzenie często powoduje mróz, a w wilgotnym powietrzu zamglenie i mgłę. Lekkie wiatry w regionach wyżowych temu sprzyjają. Gdyby wiatry były silniejsze, mogłyby wymieszać powietrze i ochłodzenie przy powierzchni ziemi mogłoby objąć o wiele szerszą warstwę powietrza.
Niektóre wyże występują w regionach zimnych. Tam powietrze jest gęstsze, stąd ciśnienie przy ziemi jest wyższe. Takie wyże tworzą się w zimie nad takim regionami jak Środkowa Kanada i Syberia. Są one zwykle płytkie i mają tylko około 3 kilometrów wysokości.
Źródło: TwojaPogoda.pl