Dotychczas wydawało się, ze Antarktyda, lodowy kontynent oplatający południowy biegun naszej planety, ostaje się ocieplającemu się klimatowi, w przeciwieństwie do znajdującej się po drugiej stronie świata Arktyki.
Jednak wciąż to nowe analizy zdjęć satelitarnych z ostatnich kilkudziesięciu lat rzucają nowe światło na tę sprawę. Naukowcy z NASA dokonali przerażającego odkrycia badając lodowiec Thwaites w zachodniej części Antarktydy, który ma powierzchnię aż połowy Polski.
U jego podstawy pojawiło się olbrzymie wgłębienie, w którym mogłaby się zmieścić cała Warszawa, nawet z najwyższymi swoimi drapaczami chmur. Lodowa jama, z której ubyło 14 miliardów ton lodu, ma bowiem niemal 40 kilometrów kwadratowych i wysokość do 300 metrów. Powstała na skutek coraz to wyższych temperatur powietrza, które ogrzewają ocean okalający Antarktydę, a ten z kolei powoduje roztapianie się lodowców, nie tylko od góry, ale też od podstawy.
Lodowiec Thwaites na Antarktydzie. Fot. NASA.Ten proces postępuje coraz szybciej. Skończy się odrywaniem się olbrzymich gór lodowych od lodowca Thwaites i podnoszeniem się poziomu światowych oceanów. Według badaczy cały lodowiec może się w ten sposób roztopić w ciągu zaledwie kilkudziesięciu lat. To oznacza podniesienie się poziomu mórz nawet o 65 centymetrów.
Roztopienie się tego lodowca, oznacza też roztapianie się sąsiednich, w których zgromadzonych są tak duże ilości wody, że mogłyby one podnieść poziom oceanów w sumie nawet o 2,5 metra, a to już oznacza globalną katastrofę, również na polskim wybrzeżu.
Thwaites roztapia się coraz to szybciej od lat 70. ubiegłego wieku. W latach 1992-2011 linia uziemienia lodowca cofnęła się aż o 14 kilometrów, natomiast od 1973 roku roczny zrzut lodu (tzw. cielenie się lodowca) do Oceanu Arktycznego zwiększył się o 77 procent.
Lodowiec Denman na Antarktydzie. Fot. NASA.Zachodnia Antarktyda to najszybciej ocieplający się i zarazem roztapiający się fragment lodowego kontynentu. Odnotowano tam właśnie najwyższą temperaturę w dziejach pomiarów, po raz pierwszy było 18 stopni na plusie.
Wschodnia Antarktyda uważana była dotychczas za ląd ostający się ociepleniu, który nie stanowi dla nas większego zagrożenia, nawet w nieco dalszej perspektywie czasu. To jednak już przeszłość, ponieważ naukowcy analizując dane satelitarne z lat 1996-2018 doszli do wniosku, że lodowiec Denman cofnął się o 5 kilometrów.
To mniej niż w przypadku lodowca Thwaites, ale na tyle dużo, aby podmywanie lodowca przez ciepłą wodę spowodowało jego roztapianie się, i to bardzo szybkie. Zagrożenie jest realne, ponieważ jego rozpad grozi podniesieniem się poziomu oceanów aż o 1,5 metra.
Badania lodowców są prowadzone w ramach misji IceBridge, która polega na skanowaniu antarktycznego lodu za pomocą specjalistycznych radarów, w które wyposażone są samoloty badawcze. Analizowane są też zdjęcia z satelitów meteorologicznych nowej generacji, zarówno amerykańskich, jak i włoskich i niemieckich.
Możemy więc dowiedzieć się, co dzieje się pod olbrzymimi lodowcami, gdzie nie sposób fizycznie dotrzeć. Dzięki takim skanom naukowcy otrzymują trójwymiarowe zdjęcia lodowców i odkrywają ich sekrety. W przypadku lodowca Thwaites sprawdził się czarny scenariusz, ponieważ badacze już wcześniej przewidywali, że u jego podstawy dzieje się coś niepokojącego.
Naukowcy wszystkie zebrane dane wprowadzają do modeli komputerowych, które prognozują, jak szybko i kiedy lodowiec będzie się roztapiać. Okazuje się, że roztopy przebiegają znacznie szybciej niż wynika to z modelowania. To kolejna rzecz, która niepokoi badaczy, zwłaszcza, że lodowiec Thwaites jest uważany za klucz do skutecznego prognozowania podnoszenia się poziomu światowych oceanów.
Źródło: TwojaPogoda.pl / NASA.