Aby doszło do osuwisk potrzebny jest luźny materiał skalny i intensywne opady deszczu. Im mocniej i dłużej pada, tym większe zagrożenie dla mieszkańców dolin. Deszczówka zaczyna wsiąkać w glebę, z czasem powodując jej całkowite przesiąknięcie.
Ziemia ma jednak ograniczone możliwości pochłaniania wody i jeśli napełni się nią, zaczyna zmieniać się w błoto, które z łatwością zsuwa się po stokach. W wyniku osunięć ziemi każdego roku na całym świecie ginie kilka tysięcy ludzi.
Osunięcia ziemi w Polsce
Do osuwiska może dojść w ciągu zaledwie kilkudziesięciu sekund. Zwały ziemi z olbrzymim impetem spadają na miasta lub drogi, grzebiąc samochody czy domy, a w nich ludzi. Akcja ratownicza zazwyczaj jest bardzo trudna, ponieważ niezabezpieczone wzgórza, stanowią zagrożenie kolejnymi osuwiskami.
Osunięcie ziemi na domy w Indiach. Fot. Twitter.W takich krajach, jak Chiny, Indonezja, Filipiny, Korea Południowa czy Japonia, osuwiska bywają katastrofalne w skutkach. Mogą one zejść na koryto rzeki, powodując jego zablokowanie i zupełnie niekontrolowaną powódź. Jeden żywioł, może tym samym doprowadzać do kolejnych i pogłębiać zniszczenia.
W Polsce osunięcia ziemi są zjawiskiem rzadkim, ponieważ zazwyczaj bardzo obficie u nas nie pada. Jednak w 2010 roku, kiedy maj okazał się najbardziej deszczowy w historii, w Beskidach Zachodnich doszło do tego zjawiska. Ziemia osunęła się m.in. na Górze Żar w Międzybrodziu Bialskim. Niewiele brakowało, aby lawina zepchnęła 150 domów do Jeziora Międzybrodzkiego.
Osunięcie ziemi na Górze Żar w Międzybrodziu Bialskim w woj. śląskim. Fot. PIG-PIB.Większość z nich uległo poważnym naruszeniom konstrukcji i już nie nadaje się do zamieszkania. Tymczasem geolodzy mówią, że ten teren jest od półwiecza zagrożony osunięciem i niewiele w tej kwestii zrobiono. Mieszkańcy włożyli w swoje domy mnóstwo pieniędzy, a teraz wszystko stracili.
Jak się zabezpieczyć?
NASA stworzyła specjalny katalog osuwisk, który liczy ponad 6 tysięcy tych zjawisk. Dane dostarczone zostały m.in. przez satelitę TRMM, którego głównym zadaniem jest monitorowanie opadów deszczu i ich skutków. Katalog pomaga lokalnym służbom geologicznym na określanie skali zagrożenia i lepszą ochronę.
Na mapie oznaczone zostały wszystkie zarejestrowane przez satelity osunięcia ziemi. Do listy 6 tysięcy osuwisk dołączyło także to, które nawiedziło Górę Żar w 2010 roku. Dane: NASA.
Na mapie oznaczone zostały wszystkie zarejestrowane przez satelity osunięcia ziemi. Kolor danej kropki oznacza liczbę odnotowanych osuwisk w danej lokalizacji. Dane: NASA.Zazwyczaj przed osuwiskami nie ma skutecznego zabezpieczenia. Trzeba po prostu opuścić zagrożony obszar. W przypadku lawin kamiennych, istnieje możliwość zabezpieczenia stoków, stosując specjalne siatki, których zadaniem jest zatrzymywanie głazów w bezpiecznej odległości od zabudowań i dróg. Jednak w przypadku masywnych lawin kamiennych, ochrony nie ma.
Aby zmniejszyć zagrożenie powstawaniem lawin ziemnych i błotnych, należy zaprzestać karczowania lasów na terenach górzystych. Deszczówka pochłaniana przez systemy korzeniowe roślinności, ogranicza bowiem osuwanie się ziemi ze wzgórz. Naga ziemia jest zdecydowanie bardziej podatna na osuwanie się. Niestety, w krajach rozwijających się, gdzie nadal praktykowana jest działalność rabunkowa wobec przyrody, nikt nie ma świadomości, że niszczy się to, co ma ratować życie.
Źródło: TwojaPogoda.pl