Niemal 6 milionów ludzi na całym świecie każdego roku przedwcześnie umiera z powodu chorób wywołanych przez zanieczyszczone powietrze. W samej Europie zgonów jest 800 tysięcy, a w Polsce 150 na każde 100 tysięcy mieszkańców. Smog skraca nam życie średnio o 3 lata!
Aby powstrzymać zanieczyszczenie powietrza powstał pierwszy w historii rządowy program z prawdziwego zdarzenia, którego celem jest walka ze smogiem dzięki wymianie starych pieców węglowych i termomodernizacji budynków. Program obejmie nawet 4 miliony domów.
Co udało się osiągnąć w ciągu pierwszych 6 miesięcy działalności programu? Polacy złożyli już 40 tysięcy wniosków, podpisanych zostało 2,7 tysiąca umów na łączną kwotę 36 milionów złotych, z czego wypłacono 3 miliony złotych.
Fot. TwojaPogoda.plProgram rozpędza się coraz bardziej, ponieważ w ciągu zaledwie ostatniego miesiąca udało się podpisać przeszło trzykrotnie więcej umów, niż przez ostatnich kilka miesięcy. Minister Środowiska zapowiedział, że pełny rozruch programu zakłada rocznie przyjmowanie 400 tysięcy wniosków i wypłatę 10 miliardów złotych.
Całość programu potrwa 12 lat i będzie dotyczyć wymiany starych źródeł ciepła (pieców i kotłów na paliwa stałe) oraz zakupu i montażu nowych źródeł ciepła, spełniających wymagania programu, docieplenia przegród budynku, wymiany stolarki okiennej i drzwiowej, montażu lub modernizacji instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej, instalacji odnawialnych źródeł energii (kolektorów słonecznych i instalacji fotowoltaicznej) i montażu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła.
Skorzystać z programu może każdy z nas. Wysokość otrzymanych dotacji lub pożyczek będzie zależeć od zamożności i będzie ustalana na podstawie miesięcznych dochodów. Największa dotacja, do 90% kosztów inwestycji, przewidziana będzie przy 600 złotych miesięcznego dochodu na jedną osobę w rodzinie. Takie wsparcie będzie mogło być uzupełnione pożyczką do 10% wartości dotacji.
Warszawa w smogu. Fot. TwojaPogoda.plKolejne progi to: dotacja do 80% i pożyczka do 20% wartości dotacji przy dochodzie miesięcznym rzędu 601-800 zł na osobę w rodzinie, dotacja do 70% i pożyczka do 30% przy dochodzie 801-1000 zł na osobę, dotacja 60% i pożyczka do 40% przy dochodzie 1001–1200 zł na osobę, dotacja do 50% i pożyczka do 50% przy dochodzie 1201-1400 dochód na osobę, dotacja do 40% i pożyczka do 60% przy dochodzie dochód 1401-1600 na osobę, dotacja do 30% i pożyczka do 70% wartości dotacji przy dochodzie powyżej 1600 zł na osobę.
Jak otrzymać dotację i pożyczkę?
Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej będą przyjmować wnioski zarówno drogą elektroniczną, jak i w tradycyjny sposób, a więc na papierze, aż do 31 grudnia 2027 roku.
Fot. Max Pixel.Maksymalne koszty kwalifikowane, od których jest liczona wysokość dotacji, wynoszą 53 tysiące zł, zaś minimalne to 7 tysięcy zł. Planowany okres spłaty pożyczki wynosi do 15 lat, możliwa jest też karencja (zwłoka) w spłacie, ale nie dłużej niż do zakończenia realizacji przedsięwzięcia.
Polska na czarno
Powietrze z każdym wymienionym piecem będzie się oczyszczać, choć nie od razu będzie czyste jak łza. To proces, który podobnie, jak w innych krajach, potrwa latami. Jednak, aby nasze dzieci mogły oddychać świeżym powietrzem, rewolucja musi się rozpocząć już teraz.
Program „Czyste powietrze” jest porównywany do „Aktu Czystego Powietrza”, który podpisano w Wielkiej Brytanii w 1956 roku, po tym, jak zimą z przełomu 1952 i 1953 roku w wyniku wiszącej nad Londynem toksycznej mgły zmarło kilkanaście tysięcy ludzi.
Kraków w smogu. Fot. Wikipedia.Na szczęście u nas aż takiej katastrofy nie było, jednak liczba przedwczesnych zgonów z powodu fatalnej jakości powietrza jest na tyle duża, abyśmy nie mogli siedzieć bezczynnie. Nawet jeśli program nie spełnia wszystkich oczekiwań, jest wielkim krokiem wprzód w walce ze smogiem, wciąż przecież można go udoskonalać.
Z ostatniego raportu „World Air Quality Report 2018” wynika, że trzy polskie miasta znajdują się wśród 15 najbardziej zanieczyszczonych w Europie. To Jaworzno, a także dwa duże miasta wojewódzkie: Kraków i Katowice. Gorzej jest tylko w Bośni i Hercegowinie (pięć miast) i w Macedonii (cztery miasta).
Źródło: TwojaPogoda.pl / Ministerstwo Środowiska.